Ik herinner het me nog als de dag van gisteren: een deprimerend verhaal over het absolute noodlot en de tragiek van het bestaan, geschreven door een man die in iedere Nederlandse literatuurcanon een prominente plaats inneemt. Het kostte me vrij veel moeite om Noodlot (1890) van Louis Couperus helemaal uit te lezen, maar ik deed het wel. Alles voor een goede mondeling… De afloop laat zich raden: uiteindelijk werden over deze titel ‘natuurlijk’ geen vragen gesteld.
Nu, jaren later, moet ik weer terugdenken aan de naturalistische roman die mijn humeur destijds geen goed deed. Ik zag immers Une Vie, een Frans drama dat je gerust als een vrije variant op Couperus’ roman zou kunnen beschouwen. Natuurlijk, het verhaal is anders, maar de thema’s zijn identiek: in Une Vie zit een jonge vrouw van adellijke afkomst verstrikt in een huwelijk met een overspelige burggraaf, zonder dat ze mogelijkheden ziet aan haar gekooide bestaan te ontsnappen (dat punt wordt nog eens bevestigd door het vernauwde 1:33 beeldformaat). Terugdenken aan een gelukkiger jeugd en dan weer ontwaken in het heden; dat is het tragische noodlot van Jeanne (Judith Chemla).
Regisseur Stéphane Brizé (The Measure of a Man) kiest in dit realistische portret voor een sterk fragmentarische insteek. Het ontbreekt de film aan een strakke chronologie of een heldere vertelstructuur. Houvast is er vooral in de vorm van poëtische voice-overs, zo nu en dan begeleid door verstillende pianomuziek. Regelmatig lopen dialogen daarnaast nog door als de camera zich al van de actie heeft afgewend. In plaats daarvan zien we onze hoofdpersoon, zwijgend, op ogenschijnlijk willekeurige momenten. Het lijkt alsof Brizé ons zo inzicht wil geven in Jeannes psyche: wat gaat er in haar om, hoe reageert ze op de beknellende omstandigheden waarin ze zich bevindt?
Dat die aanpak nergens de gewenste uitwerking heeft, zit hem met name in de genoemde fragmentarische opzet. Omdat een zorgvuldige narratieve opbouw ontbreekt voelen de gebeurtenissen in de film vaak leeg en willekeurig aan, een draagvlak om écht met Jeanne mee te leven mist.
Soms is de lijn tussen het slagen en falen van een specifieke aanpak dun, want was Song to Song (Terrence Malick, 2017) niet net zo’n fragmentarisch sfeerstuk als Une Vie? Misschien wel, maar waar de personages, de cinematografie en de voice-overs me in eerstgenoemde film vanaf het begin al intrigeerden, werd Une Vie een uiterst lange zit. Veel meer dan en handvol prachtige shots en een tijdsgetrouwe aankleding (Normandië, begin negentiende eeuw) had dit Franse drama aan de eindstreep dan ook niet te bieden.
Beoordeling: [usr 1.5]
Filminformatie: Une Vie (2016)/119 min./Genre: Drama/Regie: Stéphane Brizé/Cast: Judith Chemla, Jean-Pierre Darroussin, Yolande Moreau e.a.
Une Vie draait vanaf morgen (27-7) in de Nederlandse bioscopen
Haha ik vond Noodlot juist erg indrukwekkend!
Kan ik me ook wel voorstellen! Ik trok ‘em vrij slecht, maar je weet ook hoe dat gaat op de middelbare- alles wat voor de lijst gelezen moet, leest zwaarder:)