Monk is de eigenzinnige debuutfilm van Ties Schenk (Hoe overleef ik?, Zwarte Tulp). Een vierkoppig gezin reist af naar Spanje als zich in de familie van moeder Maria (Marina Gatell) een sterfgeval voordoet. De hypochrondische Monk (Teun Stokkel), de opstandige Joni (Olivia Lonsdale) en de teruggetrokken vader (Sam Louwyck) zijn onthechte individuen, die ieder op hun eigen manier worstelen met hun identiteit. De ongeplande roadtrip zet de verhoudingen binnen het gezin verder op scherp.
Verwacht bij Monk een vleugje Little Miss Sunshine (2006), maar dan gespeend van onnodige opsmuk. Het is een verademing weer eens een Nederlands drama te zien dat uitblinkt in kleine gebaren. Als stiltes het werk kunnen doen blijven sentimentele uitbarstingen uit. Monks angst de controle over zichzelf en anderen te verliezen tekent zich af op zijn gelaat, Maria’s gevoelens van onmacht uiten zich vooral non-verbaal. Vader Fabian is de vreemde eend in de bijt. De moderne kluizenaar, de heremiet in de woestijn. Waarom hij leeft in de bezemkast lijkt hij zelf ook niet te weten. Het drijft de puberende Joni tot wanhoop. Waarom moest haar moeder nu precies trouwen met een man die zijn gezicht nooit laat zien? En waarom moest haar jongere broertje nu precies die ‘freak’ zijn die zich ongevraagd met haar ongeremde liefdesleven bemoeit?
Het is precies die mengelmoes van vragen en emoties die Monk een aangename verrassing maakt. We leven in een tijd van individuen, ‘het gezin’ is vaak meer illusie dan realiteit. Het scenario van Roosmarijn Roos Rosa de Carvalho (With Love from China) lijkt die spanning te willen uitdrukken, zonder daarbij te nadrukkelijk te willen laten zien dat het ook anders kan. Ja, de personages uit Monk vinden elkaar op onverwachte manieren, maar hoop gaat altijd gepaard met een stukje onoverkomelijke tragiek.
Dit innemende drama geeft daarmee een stukje tegenwicht aan de ongenuanceerde stroom van Nederlandstalige edelkitsch die de bioscoopzalen doorgaans vult. De meeste acteurs spelen zoals het scenario hun personages karakteriseert: klein, onzeker, gelaagd. De extravagantie van Olivia Lonsdale valt in eerste instantie in negatieve zin op, maar tegen het einde overtuigt één van ’s Neerlands beroemdste figuranten in een videoclip (of dat een eer is laat ik hier wijselijk in het midden) wél. Typecasting kan ook goed uitpakken, was mijn eerste gedachte. Monk is echter met name Monk zelf, Teus Stokkel dus. Stokkel (2001) speelde eerder onder andere in Knielen op een bed violen (2016), en toont hier zijn onmiskenbare talent.
Écht bovengemiddeld goed of opvallend wordt dit product van Nederlandse bodem nooit. Daarvoor mist Monk over de gehele linie onderscheidend vermogen. Als dit echter de toekomst van vaderlandse cinema is, dan biedt die toekomst evenveel hoop als de uiteindelijke premisse van Monk zelf.
Beoordeling: [usr 3.5]
Filminformatie: Monk (2017) 74 min./Genre: Drama, roadmovie, familie/Regie: Ties Schenk/Cast: Teus Stokkel, Olivia Lonsdale, Sam Louwyck e.a.
Monk is vanaf vandaag te zien in de Nederlandse bioscopen.
