Estados generales is een film voor fijnproevers. In krap vijfenzeventig minuten neemt de Peruaanse filmmaker Mauricio Freyre zijn publiek mee in een wereld van adembenemende flora, met de botanische tuinen van Madrid als centrale locatie. Scherpzinnig becommentarieert hij hoe wij als mensen de oneindige neiging hebben alles in ons blikveld in hokjes te plaatsen.
Een gelukkige niet al te dominante voice-over koppelt de modus operandi van botanische experts – die in feite altijd op hetzelfde neerkomt: ordenen en categoriseren – aan een breder begrip van geschiedenis als een subjectief proces. Verwijzingen naar de totstandkoming van de botanische collecties (veel zaden en planten werden buitgemaakt tijdens imperiale expedities op last van de Spaanse kroon) worden versterkt door beeldende indrukken van verplaatsing en verandering. Denk aan een atmosferisch nachtelijk rondje door de tuin of een shot van deinende oceaangolven.
In zijn scherpe oog voor ecologische thematiek doet Estados generales denken aan Bestiari, Erbari, Lapidari, een monumentale documentaire die precies een jaar terug op IDFA draaide. Een verschil tussen de aanpak van Freyre en zijn Italiaanse collegae (Massimo d’Anolfi & Martina Parenti) is dat dit tactvolle langspeeldebuut nooit didactisch aandoet. Mede dankzij de verzadigde 16 mm-fotografie doet Freyre’s benadering eerder denken aan het werk van Helena Witmann (Drift, Human Flowers of Flesh), die een vergelijkbaar dynamische en associatieve beeldtaal nastreeft.
De benadering zorgt voor een uitdagende kijkervaring, want het is niet eenvoudig om de fragmentarische opzet van de film volledig te doorgronden. Freyre schakelt in de montage relatief snel tussen locaties die zeker met elkaar in verband te brengen te zijn, maar alleen wanneer je je als kijker ook scherp verhoudt tot zijn gedoseerde reflecties op de band tussen de mens en zijn leefomgeving. De natuurlijke schoonheid krijg je in Estados generales cadeau. Maar om daar vervolgens ook echt mee vooruit te kunnen, is affiniteit met de subtiel onderliggende gedachtestroom wel een pre.
Estados generales. 76 min. Regie: Mauricio Freyre.
Deze film draait op 14, 15, 20, 21 en 22 november op IDFA.
