Arrival is een atypische sci-fi-film. In een kleine twee uur schotelt regisseur Denis Villeneuve je datgene voor wat je niet zou verwachten, en laat dat dit werk nu juist zo goed maken…
Narratief
Nee, in deze film geen Independence Day, maar een communicatief spel, dat meer wegheeft van een moderne versie van Close Encounters of the Third Kind (voor mijn recensie, zie: https://timbouwhuis.nl/classic-review-close-encounters-the-third-kind-1977-sci-fi-drama/).Wil je zoiets spannend houden, dan moet je op narratief vlak verrassend uit de hoek komen. Gelukkig slaagt Arrival daarin met verve. Als in de derde akte van het uitstekende scenario de aap uit de mouw komt, wordt je getrakteerd op een stukje symboliek en betekenisgeving dat laveert tussen het persoonlijke en het universele. Spoiler-alert: sla de komende alinea over als je de film (nog) niet hebt gezien.
Op het persoonlijke vlak wordt je aangemoedigd dezelfde vraag te stellen als hoofdpersoon Amy Adams: zou je iets willen veranderen aan de toekomst als je wist hoe die eruit zag? De basis voor dat dilemma (niet-lineaire tijd) lag al in een film als Interstellar, maar biedt wederom stof tot nadenken. Op het universele vlak is de boodschap al even sterk: militaire en politieke beleidsvoerders zijn maar al te snel geneigd te denken in termen van strijd, in plaats van dat ze streven naar communicatie en samenwerking. De aliens verpersoonlijken die boodschap: niet alleen de gezagvoerders, maar ook de meeste filmkijkers zullen in eerste instantie denken dat zij met vijandige bedoelingen naar de aarde zijn gekomen. 
Einde spoiler alert
Ik moet wel zeggen dat ik wat moeite had met de wijze waarop (primair) China en enkele andere ‘probleemlanden’ (Rusland, Sudan, Pakistan) eenzijdig als zodanig werden afgeschilderd. Een stukje zelfreflectie had geen kwaad gekund, al begrijp ik de bedoeling wel die Villeneuve met deze karakterschetsen heeft gehad. En de symboliek die hij in de film heeft gestopt verdient verder niets dan lof. De betekenislagen zijn ditmaal vrij grijpbaar voor de oplettende kijker (en worden wellicht zelfs iets te letterlijk overgedragen), maar vereisen wel een stukje inlevingsvermogen, dat direct ook weer emotionele betrokkenheid creëert.
Acteerwerk
Arrival scoort niet alleen op narratief vlak. Amy Adams is immers fantastisch als empathische linguïste, die door de Amerikaanse overheid van het bed wordt gelicht om met de aliens te communiceren. Adams’ character spreidt vooral veel menselijkheid tentoon, en ik durf met recht te zeggen dat dit de beste rol is die ik van haar gezien heb. Een Oscar zou op voorhand zonder meer verdiend zijn. Jeremy Renner oogt wat verloren, maar voldoet wel; Whitaker scoort alleen met z’n veelzeggende blik al punten.
Sfeer, beeld en regie
Als de camera met een long take over Montana zweeft, beneemt het beeld van de in mist gehulde 2001-rekwisiet je de adem. Prachtige cinematografie en een subtiele sfeerzetting karakteriseert Arrival ten voete uit, en de score van Johann Johansson is dramatisch zonder dat ze ooit te veel de boventoon voert. Prachtige strijkers tijdens een slotstuk dat raakt. Het is groots en subtiel tegelijk; Villeneuve behandelt grote thema’s in een minieme setting. Het script raakt precies de juiste snaar, zoals eigenlijk de gehele film doet.
Beoordeling: 9/10
Filminformatie: Arrival (2016)/116 min./Genre: Sci-Fi, Drama/Regie: Denis Villeneuve/Cast: Amy Adams, Jeremy Renner, Forest Whitaker e.a.
Arrival draait nu in de bioscoop
