Woensdag verkiezingsdag. Dan kan ik maar van één type film een recensie posten natuurlijk. Een tijdje terug zag ik All the President’s Men, een politiek-historische film over het Watergate schandaal en de politieke nasleep daarvan.
In de nacht van 17 juni 1972 werden vijf mannen gearresteerd toen ze poogden in te breken in het Watergatecomplex te Washington. Deze gewone inbraak had ongewone gevolgen: het (journalistieke) onderzoek dat volgde op die bewuste zomeravond wordt doorgaans direct in verband gebracht met het latere aftreden van Richard Nixon (twee jaar later). Los van alle verdere speculaties is het waarschijnlijk dat het doel van de inbrekers was afluisterapparatuur te plaatsen, en dat zij handelden met goedkeuring van de aanstaande president van de VS. Twee onderzoekers van de Washington Post, Carl Bernstein en Bob Woodward, kwamen er in de periode na de inbraak achter dat er sprake was van een schimmig politiek complot. Hierin waren niet alleen de Republikeinen, maar ook de CIA, FBI en het ministerie van Justitie verwikkeld. Hun gemeenschappelijke doel: de gangen van de Democraten natrekken en hun verkiezingscampagne saboteren, om zo indirect de verkiezingen van ’72 naar de hand van de Republikeinen te zetten.
In All the President’s Men spelen Dustin Hoffman en Robert Redford Bernstein en Woodward, de twee journalisten die maandenlang onderzoek verrichten naar het Watergateschandaal. Deze film bevat wellicht wat droge kost voor mensen die minder geïnteresseerd zijn in dit politieke schandaal en/of achtergrondkennis missen. Veel namen passeren de revue en het grootste deel van het script wordt gevuld door dialogen met potentiële bronnen en getuigen. Toch kijkt All the President’s Men hier en daar ook weg als een thriller. Bernstein en Woodward worden actief tegengewerkt door het Witte Huis. Dat gaat zover dat Woodward op een gegeven moment schichtig achterom kijkt als hij ’s nachts over straat loopt; de paranoia zoekt langzaam haar weg naar de oppervlakte. Het komt tot heimelijke ontmoetingen in schimmige parkeergarages, tot telefoongesprekken waarvan de overheid ontkent dat ze ooit hebben plaatsgevonden. Bernstein (een prima rol van Hoffman) drinkt twintig koppen koffie, alleen maar om tijdens een gesprek met een getuige helder genoeg voor de dag te komen.
All the President’s Men is onmiskenbaar een goede film, maar ik miste ergens wel wat urgentie. Toen vorig jaar Spotlight uitkwam (en en passant ook even de Oscar voor best picture won), maakten veel mensen automatisch de vergelijking met All the President’s Men. Spotlight ging immers ook over een journalistiek onderzoek, in dit geval naar een zedenschandaal onder katholieke priesters. In Spotlight was het echter zo dat de betrokken journalisten gedreven werden door een gevoel van boosheid en wanhoop, dat hen vastberaden maakte de misselijkmakende waarheid boven water te krijgen. Het drama-element was daardoor in die film sterk vertegenwoordigd. In All the President’s Men miste ik dat. Bernstein en Woodward verloren zichzelf net zo goed in hun werk, maar nooit proefde ik de tastbare noodzaak het recht te laten zegevieren. Die noodzaak voelde ik wel in Spotlight, en bijvoorbeeld ook in Oliver Stones rechtbankthriller over de aanslag op JFK (1991).
Vooral hierdoor blijft deze film soms wat vlak. Ze bevat een boeiende geschiedenisles, een intrigerende kijk op de gang van zaken tijdens een groot journalistiek onderzoek. Maar daarmee is dit nog geen film die echt weet te raken of verrassen. Met een beetje historische kennis ken je de grote lijnen van het verhaal immers al. De kwaliteit van het script en het strakke acteerwerk maken All the President’s Men echter wel tot een film die haar klassieke status waard is. Ik raad iedereen aan dit werk ooit eens op te zetten, al is het alleen maar omdat het historische scenario pijnlijk veel raakvlak lijkt te hebben met de actualiteit.
Filminformatie: All the President’s Men (1976)/138 min./Genre: Drama, thriller, historisch/Regie: Alan J. Pakula/ Cast: Dustin Hoffman, Robert Redford, Hal Holbrook e.a.
Beoordeling: [usr 3.5]
Blindspot-reeks: 2/12. Zie ook: https://timbouwhuis.nl/blindspot-lijst-2017-twaalf-keer-stap-diepe/
