Wat weten we van Maria Magdalena? In de Bijbelse evangeliën is ze vooral een getuige: ze woont de kruisiging van Jezus bij, om hem vervolgens als eerste te zien na zijn opstanding. Daarbuiten weten we bijzonder weinig. Wat deed ze in haar dagelijks leven, hoe verhield ze zich precies tot Jezus? Wie zou Maria Magdalena zijn in een goede roman, een filmisch verhaal?
Bibliotheken zijn volgeschreven over een mythische Maria. De Katholieke kerk zag in haar een zondares, een prostituee; andere speculanten gingen op de relationele toer. Dan Brown maakte er dankbaar gebruik van.
Lion-regisseur Garth Davis creëert geen mythes, hij ontkracht ze. In een uitleidend tekstblok wordt de framing van Magdalena als prostituee onterecht genoemd. Daarmee is op zichzelf niets mis, maar de twijfelachtige toon van de film schijnt er wel in door. Enerzijds geeft Mary Magdalene een zeer eenzijdig beeld van haar proto-feministische heldin. Haar empathie reikt zo ver dat ze de getroebleerde Christus (Joaquin Phoenix) als enige begrijpt. Zelfs Petrus (Chiwetel Ejiofor) komt er bekaaid vanaf. Terwijl de apostelen zich beklagen over het uitblijven van een revolutie, ziet Maria de metafoor: het Koninkrijk is geen staat, geen utopia; het Koninkrijk zit in ons. De scherp aangezette contrasten brengen de geloofwaardigheid van het geheel in het geding.
Anderzijds is er, met name in het middenstuk, veel ruimte voor een psychologische benadering van de personages. In lijn met Scorseses The Last Temptation of Christ (1988) speelt Joaquin Phoenix Jezus als een twijfelaar. Koortsachtig gemonteerde visioenen doen het angstzweet uitbreken: de Christus is éérst mens, dan pas God(delijk). Rooney Mara is op haar beurt perfect gecast, omdat de vele close-ups van haar gezicht altijd meer lijken te verraden: is ze bang, hoopvol, vastberaden? Maria prevelt Joodse gebeden, maar ze ontworstelt zich ook aan de banden van haar familie. Ongelijk kun je haar niet geven: in een dubieuze scène (een Joods gezin dat aan exorcismen doet?) wordt duidelijk op welke wijze vooroordelen en misvattingen in Judea de sociale balans verstoren.
De vaak te aanwezige score (een samenwerking tussen Hildur Gudnadóttir en de onlangs overleden Jóhann Jóhannsson) is in de eerste akte vooral storend, maar later voegt de muziek een nieuwe dimensie toe. Een goed voorbeeld is de scène op het fors vormgegeven Tempelplein: in combinatie met close-ups, ijl gemonteerde beelden en het gebrek aan dialoog draagt de geluidsband bij aan de creatie van een soort roes, een filmische staat van desoriëntatie.
Mary Magdalene beweegt zich zo constant tussen de statische plot en de sfeervolle uitwerking. De film zelf geeft de kijker soms ruimte, de boodschap niet. Daar zit hem direct ook het grootste risico: zie je Maria Magdalena eenmaal als geïdealiseerde apostel, dan kun je nauwelijks meer iets anders zien.
Mary Magdalene (2018)/120 min./Drama/Regie: Garth Davis/Met Rooney Mara, Joaquin Phoenix, Chiwetel Ejiofor e.a.
Mary Magdalene draait vanaf a.s. donderdag 22-3 in de Nederlandse zalen
Deze staat zeker op het lijstje! Als ik hem gezien heb lees ik je recensie wel.
Let me know:)
Naast het jaarlijkse terugkijken van Jesus Christ Superstar, een film die de jaren 70 ver vooruit was, ga ik deze ook eens bekijken! De uitwerking van het personage Magdalena klinkt toch wel interessant.
Ik weet wel dat exorcisme ook in het Jodendom voorkomt, en ook historisch te plaatsen is. Ik weet echter niet of dat puur binnen de gezinssfeer wordt gedaan. Ik dacht dat daar een rabbi voor nodig was.
De uitdrijving in de film deed sterk ‘evangelisch’ aan, de Joodse gebedsteksten die de revue passeren ten spijt. Ik miste een stukje geloofwaardigheid tijdens het kijken, maar relativeer natuurlijk als het door de makers historisch gestaafd zou zijn. In de persinfo werd er alleen in narratieve zin over de scène gesproken.
Ik vond hem helaas tegenvallen…waar maria vandaan kwam , ze was natuurlijk een prostituee en waarom Jezus haar koos om hem te volgen kwam er niet uit..phoenix zet een vreselijk verwarde en twijfelende Jezus neer..jammer!! Heel erg jammer
De filmmakers hebben de vrijheid genomen om een modern, feministisch beeld van Maria M. neer te zetten. Daar kan eenieder natuurlijk zijn/haar mening over vormen. Persoonlijk waardeer ik het enorm dat Maria Magdalena niet als prostituee is neergezet, omdat dat beeld na eeuwenlange beeldvorming nu juist ontkracht is. Ik denk ook dat de film enorm veel kritiek had gekregen als er aan dat beeld was vastgehouden (en dat zou dan naar mijn mening niet onterecht geweest zijn).
Er vindt wel een interessante verschuiving plaats in de representatie van Jezus en Maria. De twijfelende Jezus van Joaquin Phoenix lijkt sterk op de twijfelende Jezus van Willem Dafoe (in The Last Temptation of Christ), maar de Maria uit dezelfde film (1988) kon niet verder van Rooney Mara’s Maria verschillen. In the Last Temptation werd Maria wel als een prostituee neergezet, en was er verder nauwelijks aandacht voor haar personage.