In Oscuro Animal trachten drie vrouwen te overleven in de nasleep van de Colombiaanse burgeroorlog. Spreken doen ze niet, hun namen verneem je pas als de aftiteling loopt. Op een rauwe, zware en onverbloemde manier laat regisseur Felipe Guerrero zien dat het verwerken van leed misschien nog wel meer vergt van een mens dan het doorstaan ervan.
Als verkrachtingen, moorden, branden en ontvoeringen aan de orde van de dag zijn, kun je eigenlijk alleen nog maar zwijgen. Guerrero neemt dat laatste heel letterlijk: zelfs het baden in de rivier gebeurt in Oscuro Animal geluidloos. De film vraagt daarmee nogal wat van de kijker. Emoties blijken uit beeldtaal, niet uit dialoog, en slechts bij uitzondering klinkt hoop door in de verder keiharde realiteit.
Om de ironische tragiek van deze film (en vooral ook van de oorlog) volledig te vatten, is een stukje historische achtergrondkennis eigenlijk vereist. Alhoewel de Colombiaanse burgeroorlog niet meer op haar felst woedt, is de strijd nog niet voorgoed gestreden. Onderhandelingen tussen de regering en de linkse guerrillabeweging FARC lopen nog, stad en jungle zijn het domein van de wettelozen. Wie zijn goed en kwaad, welke partijen strijden? In Oscuro Animal wordt het nauwelijks duidelijk. De nadruk ligt op de individuele strijd om lijfsbehoud, indringend vastgelegd door cinematograaf Fernando Lockett.
Een échte nekslag blijft in dit moeilijk toegankelijke drama uit, aangezien de scènes met emotioneel gewicht het afleggen tegen de scènes waarin op het eerste oog weinig gebeurt. Oscuro Animal mist daardoor een spanningsboog, een climax. Natuurlijk, hier speelt die ironische tragiek een rol: het meeste ís al gebeurd, de pijn zit hem in de blik op het verleden. Een direct gevolg is echter dat een zekere betrokkenheid met de bewust anonieme hoofdpersonen uitblijft. Wat je wilt kennen is het verhaal, wat je krijgt is de neerslag van dat verhaal in een enkele gelaatstrek. Op momenten kan dat effectief zijn, maar de registratie van Lockett is soms zo sober dat de afstand en emotionele kilheid je opgedrongen worden. Zo’n aanpak moet je liggen; bij mij werkte het doorgaans averechts.
Misschien is Guerrero’s insteek enkel beeldtaal te gebruiken in retrospectief nét iets te gewaagd, getuige ook de wat dik aangezette symboliek (gebroken barbiepoppen). De drie actrices spelen hun rollen echter uitstekend, en de urgentie van deze film is in het licht van de schrijnende (historische) werkelijkheid zonder meer gewaarborgd.
Beoordeling: [usr 3]
Filminformatie: Oscuro Animal (2016)/107 min./Genre: Drama, Oorlog/Regie: Felipe Guerrero/Cast: Marleyda Soto, Luisa Vides Galiano, Jocelyn Meneses e.a.
Voor wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van de Colombiaanse burgeroorlog, dit artikel geeft een beknopte weergave:
Oscuro Animal draait vanaf vandaag (donderdag 27-4) in de Nederlandse bioscopen
Inderdaad een vergelijkbare recensie.