De afgelopen twee weken heb ik onder andere gewerkt aan twee stukken over de Italiaanse regisseuse Alice Rohrwacher. Ik bekeek haar eerste twee films (2011, 2014) en schreef daar een flashback-artikel over. Vervolgens liet ik me afgelopen vrijdag verbluffen door haar laatste film, Lazzaro felice, die vanaf morgen regulier in de Nederlandse zalen draait. Beide stukken zijn gepubliceerd op cine.nl
Het zit er weer op; na tien dagen film en debat in Rotterdam is het hoog tijd geworden weer een goede stap terug de wereld in te zetten (of juist daarbuiten?). Hoogtepunten zijn er te over, te meer omdat een aantal titels me de komende tijd nog sterk bij zullen blijven. Een screenshot uit de onbetwiste nr. #1 van mijn festivaltoer zie je alvast hierboven;)
Vorig jaar nam ik me iets voor: ik zou in 2018 minder films kijken en me vooral wat meer op series focussen. De hoeveelheid interessante producties laat zich in dat veld tegenwoordig nauwelijks meten, en met >500 titels dacht ik m’n plafond wat films betreft toch wel even bereikt te hebben. Niets is uiteindelijk minder waar: in een jaar dat verder écht ook vol zat met allerlei andere zaken, kwam ik tot 604 kijkbeurten [594 titels].
Pawlikowski’s filmstijl is een nieuwe viering van het verstillende zwart-wit dat Ida (2013) tot een succes maakte. Mede door de contrastrijke fotografie wanen we ons daadwerkelijk in het verleden. Cold War gaat nog een stap verder: de beelden resoneren niet alleen in een ‘traditie’ (zie dit Cine-artikel) van hedendaagse zwart-witfilms, ze verwijzen impliciet ook naar een grootheid uit de Europese arthouse-canon. Ergens halverwege de film glijdt de camera langzaam langs een kade, waaraan zich een haast mythisch schouwspel voltrekt. Een verliefd koppel viert de liefde in de verte tussen water en land. Het mistroostige besef van afstand (de camera is op de boot geplaatst waarin Zula en Wiktor zich bevinden) wordt nog eens versterkt door de trage beelddynamiek. Is dit het antigif voor de idyllische woestijnscène in Michelangelo Antonioni’s Zabriskie Point (1970)? Daar vervlochten de lichamen van verschillende stellen zich in de aanloop naar de onvermijdelijke destructie. Hier, in het zwart-wit van een verscheurd Europa, lijkt de scheiding van het begin af aan al bewerkstelligd: de liefde is conditioneel. Er is zelfs geen perspectief om te dromen, om in de romantiek te verdwalen voordat, pak ‘m beet, het muzikale geweld van Pink Floyd uitbreekt en de wereld ontploft. In Cold War staat de wereld zodanig op scherp dat Wiktor en Zula zich constant tussen vluchten en stilstaan bewegen. De scheiding is de norm geworden.
Je examens zijn gedaan, je herexamens staan voorlopig nog niet voor de deuren je vlucht naar *vul hier de droombestemming in* vertrekt pas over een grove twee weken. Natuurlijk zoek je je vrienden en de zwoele buitenlucht zoveel mogelijk op, maar je bent je er ook van bewust dat je eindelijk kunt bingewatchen zonder aan je college van morgenochtend te hoeven denken. Vergeleken bij de ‘volgende aflevering start over 15 seconden’-melding van Netflix stellen alle verleidingen op Temptation Island weinig meer voor. Je slaapritme mag er dan al aan zijn voor de moeite, het kan geen kwaad om toch te gaan voor minder tijdrovende alternatieven. In die alternatieven voorziet dit artikel.
Het is alweer juli. Dat ene uitgekauwde cliché (‘de tijd vliegt’) kan van stal als ik nadenk over de vrachtlading aan mooie films die dit jaar tot nu geboden heeft. Ik herinner me de frisse, aangename januaridag waarop ik een zomerfilm zag (Call Me By Your Name) en de snelheid waarmee de Doelen tijdens het IFFR volliep voor de muzikale screening van Phantom Thread.
Iedere student maakt het minstens één keer mee: na een finaal mislukt examen is de toekomst een donderwolk. Wondermiddelen bestaan even niet meer. Gelouterde herkansers zoeken hun toevlucht in hun stamkroeg. Slachtoffers van een incidenteel fiasco houden het bij acht repen chocola, vijf sigaretten of een marathonsessie Friends / How I Met Your Mother / The Big Bang Theory (al geldt hier de disclaimer dat zo’n sessie misschien beter past bij een tragische break-up). Maar het kan ook anders. Want zo desastreus is zo’n vergooid examen toch ook weer niet? Vier minimalistische, prachtige humanistische films helpen je om het belang van dat papiertje voor even te relativeren.
In The Rider ondergraaft Chloé Zhao (Songs My Brothers Taught Me) de mythe van Amerikaanse masculiniteit. De Chinese cineaste keerde terug naar Zuid-Dakota, de streek waar ze haar eerste langspeler draaide. Ze vond er een rodeorijder (Brady Jandreau) die door een ernstig hersenletsel geremd werd in het uitoefenen van zijn grootste passie. Wie worstelt, kan niet altijd boven blijven komen.
Het was een geweldig filmjaar. Ik zag meer titels dan ooit: in de bioscoop/pers, op filmfestivals, thuis… Na mijn verhuizing richting Antwerpen bleek daarnaast dat ik op twee straten woonde van een prachtige arthousebioscoop , die binnen het studieprogramma van mijn opleiding een prominente plaats zou innemen. Zo kon het gebeuren dat ik mijn studie Film en Visuele Cultuur ging combineren met ontspannen uitstapjes naar Cinema Zuid, waar ik o.a. al City Lights, On the Waterfront, La Notte en Jules et Jim zag.
Blade Runner was een film vol vragen. Een beklemmend sfeerstuk, eindigend met Nederlandse tranen in de regen. Nu, een grove vijfendertig jaar later, overtreft Denis Villeneuve (Incendies, Arrival) zichzelf met dit prachtige vervolg.
