Er zijn twee momenten in Wildlife waarop de wereld van de zestienjarige Joe Brinson (debutant Ed Oxenbould) voor zijn ogen uiteenvalt. Beide keren fixeert de camera zich op de geschokte blik van de jonge filmkijker: net als in de roman van Richard Ford (1990) is het Joe die beseft, vertelt en ziet. Aan het einde van de film zal hij degene zijn die het verhaal van zijn ouders in een enkel beeld weet te vangen.
Pawlikowski’s filmstijl is een nieuwe viering van het verstillende zwart-wit dat Ida (2013) tot een succes maakte. Mede door de contrastrijke fotografie wanen we ons daadwerkelijk in het verleden. Cold War gaat nog een stap verder: de beelden resoneren niet alleen in een ‘traditie’ (zie dit Cine-artikel) van hedendaagse zwart-witfilms, ze verwijzen impliciet ook naar een grootheid uit de Europese arthouse-canon. Ergens halverwege de film glijdt de camera langzaam langs een kade, waaraan zich een haast mythisch schouwspel voltrekt. Een verliefd koppel viert de liefde in de verte tussen water en land. Het mistroostige besef van afstand (de camera is op de boot geplaatst waarin Zula en Wiktor zich bevinden) wordt nog eens versterkt door de trage beelddynamiek. Is dit het antigif voor de idyllische woestijnscène in Michelangelo Antonioni’s Zabriskie Point (1970)? Daar vervlochten de lichamen van verschillende stellen zich in de aanloop naar de onvermijdelijke destructie. Hier, in het zwart-wit van een verscheurd Europa, lijkt de scheiding van het begin af aan al bewerkstelligd: de liefde is conditioneel. Er is zelfs geen perspectief om te dromen, om in de romantiek te verdwalen voordat, pak ‘m beet, het muzikale geweld van Pink Floyd uitbreekt en de wereld ontploft. In Cold War staat de wereld zodanig op scherp dat Wiktor en Zula zich constant tussen vluchten en stilstaan bewegen. De scheiding is de norm geworden.
The [English] paper that I submitted below is the result of my efforts for a master course on conversion. My intention has been to combine theoretical reflections on conversion [‘can you also convert to secularity?’] with a textual & formal analysis of a specific film (Kreuzweg, or Stations of the Cross, Dietrich Brüggemann, 2014). I argue that this film perpetuates a rigid binary between ’the religious’ and ’the secular’ and I question the ideological implications underneath.
Lees verder Paper: Religious Sacrifice and the rejection of secular conversion in Kreuzweg
Fifty Shades-baken Dakota Johnson en kameleon Tilda Swinton zijn danstalent en dansdocent in Suspiria, de film waarvan je dacht dat de regisseur van Call Me by Your Name hem in ieder geval nooit zou maken. Het rommelige resultaat is een samenraapsel van botsende stijlimpressies en grote ideeën, onnodig belast met de erfenis van het veelgeprezen origineel.
Volledige recensie op filmvandaag
Suspiria (2018). 152 min. Regie: Luca Guadagnino. Met Dakota Johnson, Tilda Swinton, Mia Goth e.a.
Suspiria draait nu in de Nederlandse zalen
We use storytelling to escape from our most bitter and indigestible truths. One of the constants in all the stories we tell, across all cultures, is this Star Wars morality: a division of the world into good and evil. Good guys and bad guys only exist in stories. Every act of evil throughout history has been committed by human-beings like us, and every time we divide the world into good guys and bad guys, we actively deceive ourselves. And it’s a dangerous lie, because it helps us run away from the unpleasant reality that evil is something human. (…)There are no evil people, there are only people who commit evil. Whenever we take that leap, from people who do evil to evil people, then we’re just using stories to escape from the things in ourselves that we cannot face up to.
-Joshua Oppenheimer-[1]
In 1965 and 1966, followers of Muhammad Suharto’s anti-communistic regime tortured and murdered at least half a million people.[2] The perpetrators were never officially punished for their crimes. History is always written by the victors, and in their grand narrative, justice has been done. This explains the surrealistic opening of Joshua Oppenheimers The Act of Killing (2012): Anwar Congo’s re-enacted execution on the rooftop (illustr. 1) is a horrifying showcase of a self-proclaimed war hero. What we may expect is regret, what we actually see is pride.[3]
Lees verder Emotional truth over politics? The voice of the director in The Act of Killing
Have I changed or has the city? De adelaarsblik van Sergio (Sergio Corrieri) vangt alles, maar de herkenning ontbreekt. De montage volgt een vast stramien: hij kijkt – alleen hij – de camera correspondeert. Zien we de blik, dan kunnen we vergif innemen op het volgende shot. Vrouw in het vizier!
Lees verder Recensie: Memorias del Subdesarrollo (Tomás Gutiérrez Alea, 1968)
Voor indebioscoop schreef ik een uitgebreid stuk over Some Like It Hot (1959). Deze even klassieke als moderne screwball comedy wordt in september driemaal vertoond in EYE. Billy Wilder speelt in één van zijn meest geslaagde films met (gender)identiteit en het morele appel van de Amerikaanse middenklasse. Ik schets de context waarin de film tot stand kwam, en ga daarnaast vooral in op Wilders fascinatie voor het rollenspel als een narratief én politiek krachtmiddel.
Je kunt het stuk hier teruglezen.
Tussen februari en juni 2018 volgde ik aan de Universiteit van Antwerpen het vak Wereldcinema. Bij de onderwerpkeuze van mijn grote eindpaper heb ik me willen toespitsen op één van mijn grote academische interesses: het Israëlisch-Palestijnse conflict. In onderstaande longread, voorzien van extra beeld en analyses van de twee besproken films [trailers onderaan essay], ga ik in op een eenvoudige maar prangende vraag: op welke wijze representeren de films en cineasten in kwestie hun politieke Zelf en de politieke Ander?
Lees verder Longread: Het Israëlisch-Palestijnse conflict in Etz Limon (2008) en Omar (2013)
Kunnen we wel kunst maken van recent leed? Het was de vraag die centraal stond in de laatste Ondertussen van indebioscoop. De directe aanleiding: een film over de schietpartij op Utøya (2011), gepresenteerd én bekritiseerd op het filmfestival van Berlijn. Discutabel bleek vooral de keuze om een onconventionele filmvorm (een onafgebroken long take in real time) te hanteren, en daarmee de aandacht van het publiek sterker op het uitgesproken camerawerk te vestigen. De lijn tussen empathie en sensatiezucht is gevaarlijk dun.
Wie mij een beetje kent, weet misschien dat het Israëlisch-Palestijnse conflict mijn bijzondere interesse heeft. De heftige actualiteit van deze weken bracht én brengt me weer terug naar de cursus die ik over deze complexe politiek-historische situatie heb gevolgd. Ik schreef destijds over een boek dat het verleden heel dichtbij brengt: Judas van de Israëlische schrijver Amos Oz. Een aanrader voor diegenen die meer willen voelen en begrijpen van een realiteit die zich maar al te vaak tot onoverbrugbare tegenstellingen laat herleiden. Lees verder Essay: de rol van David Ben Goerion in Amos Oz’ Judas