Zijn we allemaal gewoon luie filmconsumenten geworden, chargeer ik moedwillig? Naar aanleiding van negatieve kritieken op het ‘trage’ en ambigue Resurrection (Kristof Hoornaert, 2017) discussieerden twee collega’s en ik over beeldtaal, filmkritiek en filmconsumentisme.
Throughout the past decades, cinema has optimized (the illusion of) depth and movement throughout space. On the two-dimensional screen, we see projected shadows that nonetheless convince us we enter another dimension, in which carefully constructed characters confront us with our hopes, dreams and desires. While there are many subjective examples when referring to the best movies ever made, films like La Régle du Jeu (Jean Renoir, 1939) and Citizen Kane (Orson Welles, 1941) perfected the practice of filmmaking on a technological level. Extremely mobile cameras and deep focus-lenses became the doorways to diegetic spaces that could become sharper, more fluid and extended in a blink of an eye.
Lees verder Breaking the Fourth Wall: Haptic visuality in The Revenant and La Mort de Louis XIV
‘Ik vond die film maar saai. Eigenlijk gebeurt er niets’. Ik heb eens nagedacht hoe vaak ik die zin (of variaties daarop) al niet gehoord heb. Uiteraard diende een definitief antwoord zich niet aan, maar de overdenking sterkte mijn conclusie: een film zonder verhaal is als een schip in de Bermudadriehoek. Laat ik eens onbeschaamd generaliseren: wij mensen zoeken naar ontwikkelingen en gebeurtenissen. Wat we willen zien is niet wat er is, maar wat er verandert. Zonder verandering geen plot, en zonder plot geen film. Of ligt het genuanceerder?
Lees verder Golfbrekers en gebergten: de ‘trage’ cinema van Mimosas, Drift en Dead Slow Ahead
De Japanse Mikaso (Ayame Misaki) verzorgt audiodescripties bij films. Haar rustige vertelstem gunt blinden en slechtzienden een perspectief dat ze normaal gezien missen. In een ideale wereld voelen ook zij nu de ‘radiance’; de glans van het licht, en zo de film zelf.
In een vrijwel lege bioscoopzaal kijkt Nana (Anna Karina) naar Carl Theodor Dreyers stille meesterwerk La Passion de Jeanne d’Arc (1928). De tranen op het scherm zijn een teken van de tol die betaald moest worden voor een historische roep naar vrijheid. Op symbolische wijze wisselen de (extreme) close-ups van Maria Falconetti en Anna Karina elkaar af. De tranen van Maria’s Jeanne worden de tranen van Anna’s Nana.
Een manifest is een publieke verklaring van een beleid of een serie doelen, overgedragen door een groep of individu. Met deze definitie opent Julian Rosefeldt zijn ambitieuze filmproject Manifesto. Een dynamische compositie van intellectuele monologen verbeeldt het geluid van een grote groep denkers. De absolute finishing touch komt van één van ‘s werelds beste actrices: als een ware kameleon wisselt Cate Blanchett in anderhalf uur dertien keer van rol.
Een week of twee, drie terug kwam de vraag of ik wilde reageren op een actuele discussie rondom film. De vraag (én de inleiding die daarbij hoort): Door het plaatsen van allerlei biosensoren tijdens het kijken naar films worden lichamelijke en emotionele reacties gemeten. Van welke kleuren en geluiden raak je gestrest of opgewonden? Waardoor gaat je hart sneller kloppen?
Beeldreclames werken natuurlijk al op deze manier en streamingdiensten als Netflix weten al aardig hoe ze de doorsneekijker kunnen plezieren. Er is niks mis met het peilen van behoeftes, dus ook niet als dat voor het grote publiek meer vermaak oplevert. Maar het resultaat is nog meer eenheidsworst en nog meer originele films die je met een vergrootglas moet zoeken.
Wat vinden jullie van deze ontwikkeling?
Vanaf eind augustus kon je in de Imax-zaal van Kinepolis Antwerpen kijken naar de eerste twee episodes van Inhumans. Wie bekend is met figuren als Iron Man en Thor zal een introductie al niet meer nodig hebben; ook deze Marvelreeks verhaalt immers over een handvol superhelden in een alternatief universum. Pakweg een maand na de Imax-release zijn de afleveringen van seizoen één wekelijks te zien op Amerikaanse televisie. Het gebeurt nog niet al te vaak dat cinema’s de handen ineen slaan met de producenten en exploitanten van tv-series. De box office van Inhumans liet bovenin te wensen over, al zouden de overwegend negatieve recensies daarin ook een rol gespeeld kunnen hebben.