In het Rusland van Vladimir Poetin bepaalt het heersende regime welke herinneringen tellen en welke beter verborgen blijven. De massagraven van het tijdperk Stalin, tastbare tekens van de macht van toen, zijn ongewenste ballast voor de zwijgcultuur van nu. In The Dmitriev Affair volgt de Nederlandse documentairemaakster Jessica Gorter op betrokken wijze de man die in 1997 zo’n graf vond en de inhoud openbaarde. De voorbije jaren is zijn leven getekend door gevangenschap, vereenzaming en verlies.
Lees verder Recensie: The Dmitriev Affair [Jessica Gorter, 2023]Tag archieven: Rusland
IFFR 2023 Verslag II: De Olympische Spelen, Poetin en Iran
Het doet goed om te zien dat er deze IFFR-editie weer zoveel filmmakers en leden van cast en crew acte de présence geven. Nu corona geen roet meer in het eten gooit, kunnen we weer wennen aan festivaldelegaties uit pakweg Peru, Georgië of Japan. Als de komst van bepaalde filmmakers tóch ter discussie staat, is de uitleg vaak specifieker en persoonlijker dan een landelijke reisbeperking. In dit verslag aandacht voor Naomi Kawase, Natalia Meschaninova en Jafar Panahi, drie regisseurs wiens aan- of afwezigheid op het festival om uiteenlopende redenen spraakmakend is.
Lees verder IFFR 2023 Verslag II: De Olympische Spelen, Poetin en IranWaar komt ”Het Nieuwe Normaal” eigenlijk vandaan?
VIDEO Verwijderd (Adam Curtis, 2016, YouTube.com)
The term “hypernormalisation” is taken from Alexei Yurchak’s 2006 book Everything Was Forever, Until It Was No More: The Last Soviet Generation, in which Yurchak argues that for many decades everyone had known the Soviet system was failing, but as no one could imagine any alternative, politicians and citizens were resigned to maintaining a pretence of a functioning society. Over time, this delusion became a self-fulfilling prophecy and the “fakeness” was accepted by everyone as real, an effect that Yurchak termed “hypernormalisation.
”Curtis exposes a deeply cynical world where powerful institutions and manipulative agents (millionaires, business men, politicians, secret servicemen) conspire to frustrate, prevent and ultimately destroy the potential for change, mainly by marshalling all the forces of modern art, entertainment and news media to attack the individuals sense of reality and their ability to perceive danger and control.”
Lees verder Waar komt ”Het Nieuwe Normaal” eigenlijk vandaan?Recensie: The Trial [Sergei Loznitsa, 2018]
De beelden in The Trial komen van een rechtelijk showproces, in het najaar van 1930 gedocumenteerd door de socialistische Sovjet-staatspartij. De term ‘showproces’ vangt de ambiguïteit van het gevorderde toneelstuk op voorbeeldige wijze. De setting van het proces is zo formeel als ze maar zijn kan; één voor één getuigen vermeende samenzweerders tegen de staat, leden van de zogeheten ‘Industriële Partij’, voor een aangestelde aanklager. In de montage passeren de smetteloze bekentenissen van een goede handvol contrarevolutionairen de revue, waarna de aanklager in lijn met de passende wetsartikelen het verdict voorleest. Tot zover dekt ‘proces’ de lading perfect. Tenzij je weet dat die ‘Industriële Partij’ in feite nooit bestaan heeft, en dat de getuigen acteurs in schaapskleren zijn. Plots klikt het enthousiaste applaus van het toegestroomde publiek als de cue van een televisieshow.
Lees verder Recensie: The Trial [Sergei Loznitsa, 2018]Kunst als verlangen naar het ideaal: religie in de woorden van Andrej Tarkovski
Voor indebioscoop schreef ik een essay over de plaats die religie inneemt in Andrej Tarkovski’s visie op de filmkunst. Het oeuvre van de Russische cineast is nu te bewonderen in EYE Amsterdam, waar ook een tentoonstelling over datzelfde oeuvre loopt. Over de tentoonstelling werd onlangs dit stuk gepubliceerd.
Klik hier voor het essay.
”De kunst die uit het scheppen van de kunstenaar voortkomt kan alleen geaccepteerd worden als de toeschouwer het beeld en zijn waarheid gelooft, en de kunstenaar daarin onvoorwaardelijk vertrouwt. Tarkovski legt zo een belangrijke verantwoordelijkheid bij de toeschouwer: als hij de waarheid niet zoekt, blijft ook het schone voor hem verborgen.”
Recensie: The White Crow [Ralph Fiennes, 2018]
Aan het begin van de jaren zestig arriveerde het vermaarde Kirovballet van Leningrad in Parijs. Onder hen Rudolf Nureyev, één van de latere danslegendes van de twintigste eeuw. In een biografie van zijn uiteindelijke co-scenariste Julie Kavanaugh (2007) vond acteur-regisseur Ralph Fiennes (van Harry Potter tot The Invisible Woman) het perfecte materiaal voor een speelfilm.
Lees verder Recensie: The White Crow [Ralph Fiennes, 2018]Recensie: A Gentle Creature (2017) [Drama]
Als een voorbijganger aan het hoofdpersonage van A Gentle Creature (Vasilina Makovtseva) vraagt hoe haar man in een zwaarbewaakte Russische gevangenis terecht is gekomen, spreekt de gekrenkte, verharde blik van de protagoniste boekdelen. Eigenlijk heeft haar echtgenoot helemaal niets gedaan. Tenminste, dat nemen we maar aan, want zijn werkelijke lot blijft even raadselachtig als de richtingen die regisseur Sergei Loznitsa (Austerlitz) met deze intrigerende film inslaat.