recensies van individuele filmtitels.
Vertelt kunst de waarheid? En kan die waarheid zichzelf scheppen, of vraagt ze altijd om bemiddeling van de kunstenaar? In een drie uur durend epos plaatst Florian Henckel von Donnersmarck (Das Leben der Anderen) die vragen voor een spiegel die haar licht wel heel helder reflecteert. Het gevolg is een vrij hermetisch drama dat tóch staat als een huis; een film als een waarheid.
Lees verder Recensie: Werk Ohne Autor [Florian Henckel von Donnersmarck, 2018]
Op het moment van schrijven voert Nadine Labaki’s Capharnaüm de publieksprijs van het IFFR aan. Critici en publiek hebben de titel omarmd (ik denk ook aan alle lovende reviews en prijzen die voorgingen) en het is dan ook met een heel dubbel gevoel dat ik mijn recensie deel. Het is het enige stuk dat ik na het zien had kúnnen schrijven, maar het kostte moeite omdat de film (en het schrijfproces) me misselijk maakten, en dat gebeurt me echt zelden. Ik deel mijn perspectief bescheiden en heb niet als doel om al die mensen die de film waarderen onderuit te halen. Integendeel – als ik één gedachte kan uiten, dan is het dat mijn stuk hopelijk aanzet tot de open reflectie en discussie die het filmlandschap te allen tijde nodig heeft.
Lees verder Recensie: Capharnaüm [Nadine Labaki, 2018]
Jacks doel openbaart zich in macabere tableaux. Kun je het kwaad ook tot kunst verheffen? En als dat al kan, welke gevolgen heeft dat voor de ‘kunstenaar’? Hij moet leven met een compilatie van verontrustende beelden, letterlijk verwerkt in het veel te zelfbewuste slotstuk van de film. Von Trier heeft zich grotendeels van zijn publiek vervreemd, omdat zijn enigma’s steeds nadrukkelijker deel zijn geworden van ‘s mans eigen branie. Tot die donkere spiegel heeft uiteindelijke alleen de maker volledige toegang.
Lees verder Recensie: The House that Jack Built [Lars von Trier, 2018]
Voor Cine.nl werkte ik mee aan een stuk over bijzondere essayfilms rond steden en herinneringen daaraan. Mijn bijdrage bestond uit een stukje over het bijna drie uur lange Los Angeles Plays Itself:
Mijn eerste post van 2019 – ik maak graag van de gelegenheid gebruik om de lezer een (film)rijk 2019 toe te wensen. Dat je gemoedstoestand over het algemeen maar zo ver mogelijk mag afwijken van de ironisch gekozen still hierboven:)
Het beeld komt uit de kortfilm The Candidate, waarover ik een tijdje terug wat schreef voor Cine:
Rijk worden over de rug van anderen. Je collega’s de vernieling in werken. David Fincher nam Facebook, Martin Scorsese DiCaprio. Er zijn talloze films die kapitalistisch gedachtegoed mengen met het compromisloze gedrag van de geldbeluste mens, en telkens weer komen ze in essentie op hetzelfde uit: in een wereld van neoliberale mores is geen ruimte voor zwakheid. Het is eten of gegeten worden, daar aan Wall Street waar de wolven wonen. Competitie en rivaliteit zijn waarden van alle tijden. Toch is het strijdtoneel van de werkvloer ook een uitgesproken modern fenomeen. Als geld alleen in de verbeelding bestaat, kunnen je collega’s misschien ook een stuk gemakkelijker in lucht veranderen. In Brian de Palma’s Passion is het survival of the fittest-principe op zichzelf een raison d’être. Veel platter ga je je drama niet krijgen, maar dat is nu precies het punt: emoties zijn versteend, werknemers spelen hard tegen hard.
Klik hier om verder te lezen – je vindt er ook de link naar de film.
Er zijn twee momenten in Wildlife waarop de wereld van de zestienjarige Joe Brinson (debutant Ed Oxenbould) voor zijn ogen uiteenvalt. Beide keren fixeert de camera zich op de geschokte blik van de jonge filmkijker: net als in de roman van Richard Ford (1990) is het Joe die beseft, vertelt en ziet. Aan het einde van de film zal hij degene zijn die het verhaal van zijn ouders in een enkel beeld weet te vangen.
‘’Wat kan ik mijn kinderen anders leren dan stelen?’’, zegt Osamu teneergeslagen. Hoe bizar die uitspraak op zichzelf ook mag klinken, ze sluit naadloos aan bij het soort rol dat Koreeda’s eindeloze sympathie heeft: de vader die niet geworden is wie hij wilde zijn. Niets is menselijker dan de onmacht die het menszijn in het werk van de cineast zo regelmatig definieert.
Pawlikowski’s filmstijl is een nieuwe viering van het verstillende zwart-wit dat Ida (2013) tot een succes maakte. Mede door de contrastrijke fotografie wanen we ons daadwerkelijk in het verleden. Cold War gaat nog een stap verder: de beelden resoneren niet alleen in een ‘traditie’ (zie dit Cine-artikel) van hedendaagse zwart-witfilms, ze verwijzen impliciet ook naar een grootheid uit de Europese arthouse-canon. Ergens halverwege de film glijdt de camera langzaam langs een kade, waaraan zich een haast mythisch schouwspel voltrekt. Een verliefd koppel viert de liefde in de verte tussen water en land. Het mistroostige besef van afstand (de camera is op de boot geplaatst waarin Zula en Wiktor zich bevinden) wordt nog eens versterkt door de trage beelddynamiek. Is dit het antigif voor de idyllische woestijnscène in Michelangelo Antonioni’s Zabriskie Point (1970)? Daar vervlochten de lichamen van verschillende stellen zich in de aanloop naar de onvermijdelijke destructie. Hier, in het zwart-wit van een verscheurd Europa, lijkt de scheiding van het begin af aan al bewerkstelligd: de liefde is conditioneel. Er is zelfs geen perspectief om te dromen, om in de romantiek te verdwalen voordat, pak ‘m beet, het muzikale geweld van Pink Floyd uitbreekt en de wereld ontploft. In Cold War staat de wereld zodanig op scherp dat Wiktor en Zula zich constant tussen vluchten en stilstaan bewegen. De scheiding is de norm geworden.
Uit het volledige stuk voor Indebioscoop:
De camera twijfelt: verkent ze de lichamen van haar protagonisten of doorboort ze die? Als kijker voor het scherm kun je fysiek geen kant meer op. Iedere vorm van reflectie brengt je direct bij de menselijke ziel en daar voorbij. Er is geen droomwereld meer, zoals vaak bij David Lynch: de nachtmerrie van de verscheurde psyche bevindt zich onmiskenbaar in het hier en nu.
Fifty Shades-baken Dakota Johnson en kameleon Tilda Swinton zijn danstalent en dansdocent in Suspiria, de film waarvan je dacht dat de regisseur van Call Me by Your Name hem in ieder geval nooit zou maken. Het rommelige resultaat is een samenraapsel van botsende stijlimpressies en grote ideeën, onnodig belast met de erfenis van het veelgeprezen origineel.
Volledige recensie op filmvandaag
Suspiria (2018). 152 min. Regie: Luca Guadagnino. Met Dakota Johnson, Tilda Swinton, Mia Goth e.a.
Suspiria draait nu in de Nederlandse zalen