Back in the spring of 2018 I wrote an essay on Bernardo Bertolucci’s The Dreamers, in which I elaborated on the film’s stylistic strategies and the role of cinephilia as a mode of nostalghia in the dream world of the characters.
Lees verder Nostalghia for the past: The Dreamers as a conservative fantasy [essay]
Enige tijd geleden deelde ik op mijn blog het Engelstalige essay ”Emotional truth over politics? the voice of the director in The Act of Killing”. Onlangs heb ik dit essay vertaald naar het Nederlands n.a.v. het programma ‘Shell Shock‘ in EYE Filmmuseum (22 maart-22 mei). Je kunt de vertaling hier terugvinden: klik.
We use storytelling to escape from our most bitter and indigestible truths. One of the constants in all the stories we tell, across all cultures, is this Star Wars morality: a division of the world into good and evil. Good guys and bad guys only exist in stories. Every act of evil throughout history has been committed by human-beings like us, and every time we divide the world into good guys and bad guys, we actively deceive ourselves. And it’s a dangerous lie, because it helps us run away from the unpleasant reality that evil is something human. (…)There are no evil people, there are only people who commit evil. Whenever we take that leap, from people who do evil to evil people, then we’re just using stories to escape from the things in ourselves that we cannot face up to.
-Joshua Oppenheimer-[1]
In 1965 and 1966, followers of Muhammad Suharto’s anti-communistic regime tortured and murdered at least half a million people.[2] The perpetrators were never officially punished for their crimes. History is always written by the victors, and in their grand narrative, justice has been done. This explains the surrealistic opening of Joshua Oppenheimers The Act of Killing (2012): Anwar Congo’s re-enacted execution on the rooftop (illustr. 1) is a horrifying showcase of a self-proclaimed war hero. What we may expect is regret, what we actually see is pride.[3]
Lees verder Emotional truth over politics? The voice of the director in The Act of Killing
In de eerste helft van collegejaar 2017/2018 heb ik aan de Universiteit Antwerpen het vak Visuele Sociologie en Antropologie gevolgd. Bij dit vak werden theorieën en methoden behandeld die betrekking hadden op de visuele studie van onze maatschappij. Dit klinkt misschien abstract, maar de voorbeelden die passeren waren vaak concreet en herkenbaar: wat zegt de inrichting van een park bijvoorbeeld over het soort mensen dat dat park opzoekt, zich er comfortabel voelt? En hoe zien we een op zichzelf conceptueel begrip als globalisering concreet terug in het stedelijke straatbeeld?
Voor indebioscoop schreef ik een uitgebreid stuk over Some Like It Hot (1959). Deze even klassieke als moderne screwball comedy wordt in september driemaal vertoond in EYE. Billy Wilder speelt in één van zijn meest geslaagde films met (gender)identiteit en het morele appel van de Amerikaanse middenklasse. Ik schets de context waarin de film tot stand kwam, en ga daarnaast vooral in op Wilders fascinatie voor het rollenspel als een narratief én politiek krachtmiddel.
Je kunt het stuk hier teruglezen.
Wie mij een beetje kent, weet misschien dat het Israëlisch-Palestijnse conflict mijn bijzondere interesse heeft. De heftige actualiteit van deze weken bracht én brengt me weer terug naar de cursus die ik over deze complexe politiek-historische situatie heb gevolgd. Ik schreef destijds over een boek dat het verleden heel dichtbij brengt: Judas van de Israëlische schrijver Amos Oz. Een aanrader voor diegenen die meer willen voelen en begrijpen van een realiteit die zich maar al te vaak tot onoverbrugbare tegenstellingen laat herleiden. Lees verder Essay: de rol van David Ben Goerion in Amos Oz’ Judas
‘’Met elkaar lazen we Homerus, Plato, Sophocles, Augustinus, Kant, Hegel, Marx en Virginia Woolf. Die boeken’’.[1]
Lees verder Essay: de politieke universiteit en de teloorgang van het luisteren
Throughout the past decades, cinema has optimized (the illusion of) depth and movement throughout space. On the two-dimensional screen, we see projected shadows that nonetheless convince us we enter another dimension, in which carefully constructed characters confront us with our hopes, dreams and desires. While there are many subjective examples when referring to the best movies ever made, films like La Régle du Jeu (Jean Renoir, 1939) and Citizen Kane (Orson Welles, 1941) perfected the practice of filmmaking on a technological level. Extremely mobile cameras and deep focus-lenses became the doorways to diegetic spaces that could become sharper, more fluid and extended in a blink of an eye.
Lees verder Breaking the Fourth Wall: Haptic visuality in The Revenant and La Mort de Louis XIV
‘Ik vond die film maar saai. Eigenlijk gebeurt er niets’. Ik heb eens nagedacht hoe vaak ik die zin (of variaties daarop) al niet gehoord heb. Uiteraard diende een definitief antwoord zich niet aan, maar de overdenking sterkte mijn conclusie: een film zonder verhaal is als een schip in de Bermudadriehoek. Laat ik eens onbeschaamd generaliseren: wij mensen zoeken naar ontwikkelingen en gebeurtenissen. Wat we willen zien is niet wat er is, maar wat er verandert. Zonder verandering geen plot, en zonder plot geen film. Of ligt het genuanceerder?
Lees verder Golfbrekers en gebergten: de ’trage’ cinema van Mimosas, Drift en Dead Slow Ahead
Ik recenseer films. Ik bezoek ze, pen steekwoorden neer in het donker en verwerk later mijn impressies tot een lopend stuk. Het plezier van dat werk ligt in de mogelijkheid mezelf telkens weer uit te dagen; recenseren is beargumenteren, en íets van een visuele ervaring toevertrouwen aan de beperkingen van de taal. Een goede film biedt de mogelijkheid anderen te enthousiasmeren, hen gevoelig te maken voor thematiek, cinematografie en symboliek. Een matige of slechte film biedt oefening in een eerlijk en gewogen oordeel. Precies in dat kader is er één dominante tendens die regelmatig voor wrange gevoelens zorgt: het normatieve gebruik van het sterrensysteem, dat de waarde van een film reduceert tot een handvol schandelijk invloedrijke symbooltjes.
Lees verder Filmbeoordeling: vier sterren – over het sterrensysteem (essay)