De Amerikaanse cineast Terrence Malick geeft zijn oeuvre nieuw gewicht met het monumentale A Hidden Life. Het ethische dilemma in het hart van de vertelling overspant eeuwen.
Lees verder Recensie: A Hidden Life [Terrence Malick, 2019]
What happens when you’re suddenly asked to write an exegesis on a particular set of biblical verses? I did so for a RMA course on Religious Texts and Interpretative Practices, and you’ll be able to find the result in this post.
Lees verder Lost in Translation: 1 Timothy 2:9-14 [Paper/Exegesis]
Essomba Tourneur is geen filmmaker, hij is een cineast. De gangsters die hij van wansmaak beticht zijn nog eerder cultuurbarbaren dan criminelen. In Jean-Pierre Bekolo’s metacinema staat de scherpe preferentie van hoge boven lage cultuur op den duur, hoe paradoxaal dat ook mag klinken, garant voor een weinig subtiele filmgimmick.
Lees verder Recensie: Aristotle’s Plot (Jean-Pierre Bekolo, 1996)
Wij mensen hebben één wapen, een wapen dat ons helpt betekenis te geven aan de wereld om ons heen: taal. Taal ordent, geeft richting, vermijdt dat we ons (zoals die verre voorouders in hun kalkgrotten) enkel via gebaren en symbolen kunnen uitdrukken. Tegelijkertijd manipuleert taal. Taal sluit in en uit.
Lees verder Essay: Taal als wapen: over de toren van Babel en (mis)communicatie
Toen ik in september verhuisde naar Antwerpen, begon ik niet alleen aan een master; ik dompelde me ook onder in een andere cultuur. Ik leerde nieuwe mensen kennen, kwam tot verfrissende inzichten. Wat ik zoal ontdekte was dat taal nooit vanzelfsprekend is. Eigenlijk wist ik dat al, maar ik werd nog maar eens met m’n neus op de feiten gedrukt. Vlamingen en Hollanders begrijpen elkaar, ze spreken dezelfde ’taal’, maar tegelijk verschillen ze in de raarste details. En eigenlijk is dat alleen maar leuk.
Lees verder Lopen voor gevorderden: de talige verwarring van een eigenzinnige Hollander
We zijn het weten kwijt. Onze uitspraken over de werkelijkheid om ons heen zijn intrinsiek relatief, want alles is relatief – ook de werkelijkheid. In De Fatale Strategieën haalt de Franse filosoof Jean Baudrillard (1929-2007) een citaat aan van de ongrijpbare denker Elias Canetti (1905-1994), die zijn weeklacht liet klinken over het verlies van de ‘werkelijke’ geschiedenis: ‘’Vanaf een bepaald punt was de geschiedenis niet meer werkelijk. Zonder het te merken verliet de hele mensheid opeens de werkelijkheid: alles wat sindsdien gebeurd was, zou helemaal niet waar zijn; we hadden het alleen niet opgemerkt. Het zou nu onze taak zijn dat punt te vinden, en zolang we het niet hadden, zouden we gedwongen zijn in onze huidige vernietiging te berusten’’.[1] Laat dit ledige tij zich nog keren?
In een vrijwel lege bioscoopzaal kijkt Nana (Anna Karina) naar Carl Theodor Dreyers stille meesterwerk La Passion de Jeanne d’Arc (1928). De tranen op het scherm zijn een teken van de tol die betaald moest worden voor een historische roep naar vrijheid. Op symbolische wijze wisselen de (extreme) close-ups van Maria Falconetti en Anna Karina elkaar af. De tranen van Maria’s Jeanne worden de tranen van Anna’s Nana.
Het is een even gewichtige als gewaagde uitspraak: ‘de auteur is dood’. Wat bedoelde Roland Barthes toen hij in 1967 een essay publiceerde met deze these als uitgangspunt?[1] Welnu, kort gezegd komt de opvatting van de ‘dode’ auteur erop neer dat een roman of een andersoortig talig (kunst)werk begrepen kan worden zonder te kijken naar het bewustzijn dan wel naar de intenties van de auteur van dat werk. De (literatuur)criticus is daarbij in staat door middel van structuralistische analyse duiding te geven aan het bewuste werk.[2] In dit essay zal ik dit principe van structuralistische analyse aan een kritische revisie onderwerpen. De nadruk zal hierbij eerst liggen op de wijze waarop het structuralisme in de taalkunde en de literatuurtheorie tot uiting is gekomen. In een later stadium komen ook de consequenties van deze uitingen voor de geschiedschrijving aan bod.
Lees verder Essay: ‘de Auteur is dood’ onder een kritisch voetlicht