Enige tijd geleden deelde ik op mijn blog het Engelstalige essay ”Emotional truth over politics? the voice of the director in The Act of Killing”. Onlangs heb ik dit essay vertaald naar het Nederlands n.a.v. het programma ‘Shell Shock‘ in EYE Filmmuseum (22 maart-22 mei). Je kunt de vertaling hier terugvinden: klik.
Op het moment van schrijven voert Nadine Labaki’s Capharnaüm de publieksprijs van het IFFR aan. Critici en publiek hebben de titel omarmd (ik denk ook aan alle lovende reviews en prijzen die voorgingen) en het is dan ook met een heel dubbel gevoel dat ik mijn recensie deel. Het is het enige stuk dat ik na het zien had kúnnen schrijven, maar het kostte moeite omdat de film (en het schrijfproces) me misselijk maakten, en dat gebeurt me echt zelden. Ik deel mijn perspectief bescheiden en heb niet als doel om al die mensen die de film waarderen onderuit te halen. Integendeel – als ik één gedachte kan uiten, dan is het dat mijn stuk hopelijk aanzet tot de open reflectie en discussie die het filmlandschap te allen tijde nodig heeft.
Lees verder Recensie: Capharnaüm [Nadine Labaki, 2018]
Jacks doel openbaart zich in macabere tableaux. Kun je het kwaad ook tot kunst verheffen? En als dat al kan, welke gevolgen heeft dat voor de ‘kunstenaar’? Hij moet leven met een compilatie van verontrustende beelden, letterlijk verwerkt in het veel te zelfbewuste slotstuk van de film. Von Trier heeft zich grotendeels van zijn publiek vervreemd, omdat zijn enigma’s steeds nadrukkelijker deel zijn geworden van ‘s mans eigen branie. Tot die donkere spiegel heeft uiteindelijke alleen de maker volledige toegang.
Lees verder Recensie: The House that Jack Built [Lars von Trier, 2018]
We use storytelling to escape from our most bitter and indigestible truths. One of the constants in all the stories we tell, across all cultures, is this Star Wars morality: a division of the world into good and evil. Good guys and bad guys only exist in stories. Every act of evil throughout history has been committed by human-beings like us, and every time we divide the world into good guys and bad guys, we actively deceive ourselves. And it’s a dangerous lie, because it helps us run away from the unpleasant reality that evil is something human. (…)There are no evil people, there are only people who commit evil. Whenever we take that leap, from people who do evil to evil people, then we’re just using stories to escape from the things in ourselves that we cannot face up to.
-Joshua Oppenheimer-[1]
In 1965 and 1966, followers of Muhammad Suharto’s anti-communistic regime tortured and murdered at least half a million people.[2] The perpetrators were never officially punished for their crimes. History is always written by the victors, and in their grand narrative, justice has been done. This explains the surrealistic opening of Joshua Oppenheimers The Act of Killing (2012): Anwar Congo’s re-enacted execution on the rooftop (illustr. 1) is a horrifying showcase of a self-proclaimed war hero. What we may expect is regret, what we actually see is pride.[3]
Lees verder Emotional truth over politics? The voice of the director in The Act of Killing
Have I changed or has the city? De adelaarsblik van Sergio (Sergio Corrieri) vangt alles, maar de herkenning ontbreekt. De montage volgt een vast stramien: hij kijkt – alleen hij – de camera correspondeert. Zien we de blik, dan kunnen we vergif innemen op het volgende shot. Vrouw in het vizier!
Lees verder Recensie: Memorias del Subdesarrollo (Tomás Gutiérrez Alea, 1968)
De brave burgermaatschappij predikt een moraal van orde en regelmaat, van vaste patronen en plichtsvervulling. De brave burgers, dat zijn Zij. Wij zijn anders – en Wij begint als een groep rebellerende jongeren aan het begin van de zomer de natuur intrekt. Tijdens hun odyssee van de vrijheid worden morele grenzen verkend, opgerekt, volledig verworpen.
Tussen 2000 en 2007 pleegde de Duitse neonazigroep NSU (Nationalsozialistischer Untergrund) een reeks moorden op burgers met een immigratie-achtergrond. Het motief was uitgesproken xenofobisch: de NSU koos en framede haar doelwitten op basis van hun afkomst. Toch focusten de politiemachten zich tijdens het onderzoek in eerste instantie op de kenniskringen van de slachtoffers. Zouden ze misschien connecties gehad kunnen hebben in de drugs-of gokwereld? Fatih Akin (Gegen die Wand) zag het onrecht en maakte Aus dem Nichts.
Voor dwars interviewde ik twee grote filmliefhebbers, die hun stem lieten horen over een misschien wat ongewoon onderwerp: tegendraadse, of, zo je wilt, dwarse cinema. Het idee van mijn artikel was de filmgeschiedenis door te gaan aan de hand van rebellen, outlaws in een door Hollywood gedomineerde filmwereld. Welke regisseurs sloegen andere paden in en brachten zo vernieuwing en verandering? En met welke ogen kijken we daar vandaag de dag naar?
Lees verder Sinatra zoals je hem nog nooit zag: tegendraadse cinema toen en nu
Ogenschijnlijk kleine woorden krijgen in The Insult massieve betekenis. Wat begint als een burenruzie mondt uit in een geladen rechtszaak, waarbinnen de tragische geschiedenis van het Israëlisch-Palestijnse conflict een hoofdrol opeist. Het levert nu al één van de meest aangrijpende en doorleefde drama’s van het filmjaar op.
Contrast is het sleutelwoord in The Florida Project, de nieuwe film van Tangerine-regisseur Sean Baker. Vlak buiten de poorten van Disney World houden de gelukzoekende bewoners van een verfomfaaid motel met moeite het hoofd boven water. Baker omarmt het perspectief van hun kinderen: alleen zij kunnen nog dromen van een betere toekomst.